درس هشتم امام زمان (ع) در خطبه غدیر
بسم الله الرحمن الرحیم
«أَلَا إِنَّهُ خِيَرَةُ اللَّهِ وَ مُخْتَارُه». بدانيد او خيرة الله است، مختارالله است .خيره و مختار هر دو از يک لغت هستند.لغت خير يعني بهتر و برتر، چون خير، اخير بوده و بر اثر کثرت استعمال الف آن افتاده و خير شده است . به معناي با فضيلت هم بکار مي‌رود. ِ« أَلَا إِنَّهُ خِيَرَةُ اللَّهِ وَ مُخْتَارُه» يعني امام زمان عليه‌السلام توسط خدا انتخاب شده و بهترين است خِيَرَةُ اللَّه يعني بهترين است پيش خدا و مُخْتَارُه يعني انتخاب شده از نظر خدا.معناي هردو خيلي به هم نزديک هستند. خيره مصدر يا صفت مشبه و مختار اسم مفعول است . مختار يعني انتخاب شده و برگزيده شده.
امام زمان عليه‌السلام در چه چيزي برگزيده شده است؟
انسان از سه عالم به اين عالم آمده است. عالم نور ،عالم روح ،عالم جسم. يعني ما که در اينجا نشسته‌ايم داراي سه بُعد در طولِ هم هستيم . بعد جسماني، بعد روحاني، بعد نوراني و اين سه در عرض هم نيستند.اين گونه قابل تقسيم نيستند که کاتر بگذاريم و بگوييم از اينجا نور و از اينجا به بعد روح است.بلکه در طول هم هستند.خداوند متعال وجود مقدس ائمه طاهرين و امام زمان عليهم السلام را از همه جهات انتخاب کرده و برگزيده و برتر قرار داده است. امام زمان عليه السلام خيرة الله يعني برگزيده شده از جانب خدا از جميع جهات است.يعني جسم و روح و نور او بر گزيده است. درباره هر کدام از اين موارد احاديث و روايات وارد شده است که بسيار مفصّل است.
نور ائمه و اهل بيت عليهم السلام اولين نوري هستند که خدا آفريده و از نور عظمت و بزرگي خدا مشتق شده اند، روايات و احاديث بسيار آمده است. مثلاً در روايت است که خداوند از نور عظمت خودش، نور خاتم الانبياء محمد صلّي الله عليه و آله و سلّم را مشتق کرده ،و از نور پيغمبر صلوات الله عليه و آله نور حضرت اميرالمؤمنين علي عليه‌السلام و نور حضرت فاطمه زهراسلام الله عليها را و از نور حضرت علي و فاطمه عليهما السلام نور حسن و حسين عليهما السلام را آفريده است.
روايات زيادي نيز داريم که روح اهل بيت عليهم السلام روح القدس و روح ايمان است .انسانها داراي چند روح هستند. روح حيواني- روح نباتي- روح انساني- روح العقل- روح الايمان و روح القدس- که انسانهاي معمولي تا روح العقل و بعضي‌ها تا روح الايمان را دارا هستند ولي روح القدس مخصوص انبياء و حضرت رسول اکرم صلي الله عليه وآله وسلم و ائمه طاهرين عليهم السلام است.
قدس از مقدس گرفته شده است.يعني منزه هستند از عيب ، از گناه ، از اشتباه ، از خطاي در دانش و بينش . اينها برگزيده هستند.
براي نزديک شدن ذهن مثالي بزنيم: خداوند گل ليليوم را بر ساير گلها برگزيده است .مردم گل محمدي، گل رز و گلهاي زيباي تزئيني را مي‌خرند چون نسبت به ساير گلها برگزيده هستند. حضرت رسول و ائمه طاهرين عليهم السلام هم برگزيده و برتر هستند. اين يک فضيلت الهي است.
بسياري از اين فضيلتها، فضيلتهاي اکتسابي هستند.خداوند ائمه طاهرين سلام الله عليهم اجمعين در يک مرحله‌اي قرار داده و از آن مرحله به بالاتر ، خودشان رفتند- مثلاً کسي در پايين قله توچال است و دارد حرکت مي‌کند به سمت بالا و کسي ديگر در آّبشار سوتک است ودر حال بالارفتن است. اين را خدا قرار داده است و برتري داده به کسي که در آبشار سوتک مي‌باشد و او خودش است که به ياري خدا دارد بالا مي‌رود. پس اين فضيلت است.
نکته ديگر اين است که آيا اين ائمه که برگزيده شده‌اند ، قابل اقتدا هستند يا نه؟ يکي از فلسفه‌هايي که ائمه، ائمه شده‌اند و ما به آنها امام مي‌گوييم، اين است که قابل اقتدا هستند. امام هستند يعني الگو و پيشوا هستند و ما مي‌توانيم از اينها تبعيت کنيم.به خاطر همين خداوند متعال پيغمبران و امامان را از بشر آفريده است. چرا از بشر آفريده؟ به خاطر اينکه بتوانند الگو باشند بر افراد ديگر. بنابراين ائمه طاهرين عليهم السلام و از جمله امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف خيرة الله هستند. خيرة الله يعني اينکه خدا اينها را برگزيده است و در جايگاه برتر قرار داده و بقيه کارهايي که انجام مي‌دهند خودشان عمل و تلاش مي‌کنند. تلاشهاي آنها، اکتسابي است. بسياري از فضيلتهاي اينها خدادادي است ، بقيه را بصورت اکتسابي بدست آورده‌اند. هم خداداد ي هايش ارزشمند است و هم اکتسابي‌هايش پس اينها مي‌شوند خيرة الله.
«خِيَرَةُ اللَّهِ وَ مُخْتَارُه»خدا آنها را برگزيده است. براي چي برگزيده؟ براي اينکه آنها را به انسانها نشان بدهد، که ديگران هم مثل اينها بشوند.
آيا کساني مي‌توانند مثل اينها باشند؟ بله مي‌توانند حرکت کنند و به اينها نزديک بشوند- نکته برگزيده بودن آنها براي تربيت افراد بشر اين است که بتوانندآنها را الگو قرار بدهند.آنها برگزيده هستند، اشتباه نمي‌کنند، پرت نشده و سقوط نمي‌کنند. چرا که اينها صراط المستقيم هستند. در جايي ديگر خطابه آمده که حضرت رسول صلّي الله عليه و آله و سلّم فرمودند: ِ« أَنَا صِرَاطُ اللَّهِ الْمُسْتَقِيمُ الَّذِي أَمَرَكُمْ بِاتِّبَاعِهِ ثُمَّ عَلِيٌّ مِنْ بَعْدِي ثُمَّ وُلْدِي مِنْ صُلْبِهِ أَئِمَّةٌ يَهْدُونَ إِلَى الْحَقِّ وَ بِهِ يَعْدِلُون ». از طرف ديگرمختار بودن و خيرة الله بودن مساوي است با حجت الله بودن و برهان الله بودن و امين الله بودن. چرا؟ چون اينها وقتي برگزيده شده‌اند خداوند متعال مي‌تواند به وجود اينها استدلال کند.يعني بگويد که من اينها را آفريده‌ام و تو بنده من مي‌توانستي به اينها نزديک بشوي و تبعيت کني و کمالات بيشتري پيدا کني.
جهت ديگري که اينها خيرة الله و مختارالله هستند اين است که اينها تأمين کننده غرض آفرينش هستند. چرا تأمين کننده غرض آفرينش هستند؟ براي اينکه غرض آفرينش« وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُون» ( ذاريات : 56 ) ، عبادت و بندگي خداست و اينها چون برترين بندگان خدا هستند، پس تحقق بخش و تأمين کننده بندگي خدا هستند. و بندگي خدا را اينها تأمين کردند و اگر اينها نبودند بندگي خدا کامل نمي‌شد و بهترين بندگان خدا اينها هستند. لذا اينها الگو هستند وخيرة الله هستند.
نکته ديگر: وقتي کسي خيرة الله و مختاره بود، آن وقت بايد "گارانتي شده" باشد که مردم بتوانند آنها را الگو قرار دهند پس از خيرة الله و مختاره درمي‌آيد که اينها معصوم هستند و عصمت دارند و اشتباه نمي‌کنند- اگر معصوم هستند پس داراي علم الهي هستند. چون عصمت و علم الهي با هم هستند و لازم و ملزوم يکديگرند- و تفکيک ناپذيرند.
و اگر کسي بخواهد معصوم باشد وعصمت داشته باشد بايد داراي علم الهي باشد. يعني خدا يک آگاهي به او داده باشد که در اثر آن آگاهي، اختياراً از گناه- از دروغ و از انحراف پرهيز کند.
بنابراين از خيرة الله و مختاره عصمت هم برمي‌آيد از عصمت هم علم برمي‌آيد. علم و عصمت بالاترين کمالات هستند.
نکته‌ي ديگر اينکه علم را که خدا مي‌دهد با قدرت مساوق و نزديک است. مساوق يعني هم سياق نه اينکه علم با قدرت مساوي است بلکه نزديک به يکديگرند.کساني که داراي علم الهي هستند حتماً داراي قدرت الهي نيز هستند. در حاليکه علم‌هاي بشري قدرت‌آور نيستند. شما ممکن است يک کامپيوتر را خراب کرده و قطعاتش را از هم باز نموده و به محتويات و عملکرد آن علم پيدا کنيد - اما علم پيدا کردن شما دليل برآن نيست که شما دوباره بتوانيد قطعات متلاشي شده را به يکديگر بچسبانيد و هر کدام سرجاي خودش دوباره به حالت اوليه برگردد. يعني علم بشري مساوق و نزديک با قدرت بشري نيست ولي علم الهي مساوق و نزديک با قدرت الهي است.
پس از خيرة الله و مختاره بر مي‌آيد که اينها داراي کمالات الهي هستند، و از جمله کمالات الهي عصمت است. چون خدا براي الگوي مردم انتخاب کرده است - عصمت هم وقتي باشد بايد علم باشد- علم هم که باشد بايد در کنارش قدرت باشد و برترين نعمتهايي که خداوند متعال براي برگزيدگان خود قرار داده همين علم و قدرت است. علم و قدرت جزء ابزارهاي برتر است.