اصول و روش‌های حاکمیت سیاسی در سیره علوی

اصول و روش‌های حاکمیت سیاسی در سیره علوی

کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امام علی (ع)
کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امیرالمومنین امام علی(ع) در روزهای چهارشنبه25 دیماه (افتتاحیه کنگره در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان) و اختتامیه کنگره  26 دی 1398 در موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت (ع)‌ برگزار گردید. دبیر خانه کنگره از تاریخ دهم خرداد الی 30 آبانماه شروع به اعلام فراخوان و دریافت آثار در ۳۴ محور در بخشهای مقاله(475اثر)-پایان نامه(69اثر)-کتاب(131اثر)-شعر(305اثر)- هنرهای تجسمی (102اثر)انجام داد.در مجموع  ۱۰۸۲ اثر به دبیرخانه کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امام علی (ع)‌ ارسال شد. بعد از ارزیابی اولیه، و نهایی و معرفی آثار برگزیده  مقالات منتخب در کتاب کنگره مقالات منتشر شد.

چکیده

اصول و روش‌های حاکمیت سیاسی، از جمله مسائلی است که همواره مورد توجّه اندیشمندان و سیاست‌مداران، به‌ویژه امام علی(ع)بوده است؛ به‌طوری که در سخنان ایشان این اندیشه به‌وضوح دیده می‌شود. از دیرباز، دیدگاه‌های مختلفی از سوی اندیشمندان اسلامی و غربی در مورد اصول و روش‌های حاکمیت سیاسی مطرح شده، ولی در هرصورت، حاکمیت سیاسی که این امام بزرگوار به آن معتقدند، با دیدگاهی که برخی از اندیشمندان مسلمان و حتی غربی به آن معتقدند تفاوت دارد. 
ازاین‌رو نوشتار حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر سیره سیاسی امامان معصوم× به‌ویژه امام علی× تلاش دارد تا مهم‌ترین اصول و روش‌های حاکمیت سیاسی را مورد بررسی قرار دهد. 
باتوجّه به نتایج این پژوهش، مهم‌ترین اصول مطرح‌شده از سوی این امام بزرگوار، شامل: «توکل، صداقت، عدالت، حفظ سنّت‌های صحیح، طرد بدعت‌های ناپسند، مشورت با نخبگان، شایسته‌سالاری»، و مهم‌ترین روش‌های مطرح‌شده شامل: «موعظه و نصیحت، رفق و مُدارا، مصلحت‌اندیشی، بصیرت‌افزایی، امر به معروف و نهی از منکر» می‌باشد. این پژوهش تلاش دارد تا این موارد را بررسی نماید.
کلیدواژه‌ها: امام علی(ع)، اصول، روش، حاکمیت سیاسی، روایات، قرآن کریم.

بیان مسأله

خداوند سبحان برای هدایت انسان‌ها پیامبرانی را فرستاده است تا راهنمای مردم به راه راست باشند. امام علی(ع) نیز مانند سایر معصومان(علیهم السلام) از این امر مستثنی نبودند. این امام بزرگوار هرچند در راه هدایت مردم با موانعی روبه‌رو بودند؛ امّا علیرغم موانع بسیار در طول دوران حیات خود، تلاش کردند تا مطمئن‌ترین الگوی سعادت را برای زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها به ارمغان بیاورند. هچنین درصدد برآمدند تا عبودیت در برابر خداوند سبحان را که حاکمیت اصیل و بالذات از آنِ اوست، در وجود انسان‌ها نهادینه کنند. با وجود مشکلاتی که در پایه‌گذاری حکومت خود متحمّل شدند، ولی تلاش کردند که با الگوگیری از سیره سیاسی پیامبر اکرم| پایه‌های حکومت خود را که برگرفته از یک حکومت دینی است، بنیان‌گذاری نمایند. از این‌رو نوشتار حاضر، در راستای یکی از مهم‌ترین شاخص‌های حاکمیّت دینی؛ یعنی اصول و روش‌های حاکمیت سیاسی از دیدگاه امام علی(ع)تدوین‌شده است.

این مقاله در جلد دوازدهم کتاب کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امام علی (ع)‌ موجود می باشد.جهت استفاده از متن کامل مقاله به لینکهای زیر مراجعه کنید