نهج‌البلاغه: خطبه 88
وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السّلامُ
از خطبه هاى آن حضرت است در حال مردم پیش از بعثت و پس از آن
اَرْسَلَهُ عَلى حينِ فَتْرَة مِنَ الرُّسُلِ، وَ طُولِ هَجْعَة مِنَ الاُْمَمِ،
پیامبر را در زمانى فرستاد که رشته رسالت منقطع، و خواب غفلت ملّتها طولانى،
وَ اعْتِزام مِنَ الْفِتَنِ، وَ انْتِشار مِنَ الاُْمُورِ، وَ تَلَظٍّ مِنَ الْحُرُوبِ.
و فتنه ها جدّى، و امور حیات از هم گسیخته، و آتش جنگها شعله ور بود.
وَالدُّنْيا كاسِفَةُ النُّورِ، ظاهِرَةُ الْغُرُورِ، عَلى حينِ اصْفِرار مِنْ وَرَقِها،
نور دنیا در کسوف، و دنیا با ظهور چهره فریبنده در حال خودنمایى، برگهاى درخت زندگى زرد،
وَ اِياس مِنْ ثَمَرِها، وَ اغْوِرار مِنْ مائِها.
نومیدى از بارور شدن شجره حیات بر دلها چیره، و آب زندگى فروکش کرده بود.
قَدْ دَرَسَتْ مَنارُ الْهُدى، وَظَهَرَتْ اَعْلامُ الرَّدى. فَهِىَ مُتَجَهِّمَةٌ لاَِهْلِها، عابِسَةٌ فى وَجْهِ طالِبِها،
زمانى که نشانه هاى هدایت کهنه، علائم گمراهى نمایان بود. دنیا به اهلش روى زشت نموده، و نسبت به خواهنده اش عبوس بود.
ثَمَرُها الْفِتْنَهُ، وَ طعامُها الْجيفَةُ، وَ شِعارُهَا الْخَوْفُ،وَ دِثارُهَا السَّيْفُ.
میوه اش فتنه، غذایش مردار، جامه زیرش ترس،و جامه رویش شمشیر بـود.
فَاعْتَبِرُوا عِبادَ اللّهِ،
پس اى بندگان خدا پند بگیرید،
وَ اذْكُرُوا تيكَ الَّتى آباؤُكُمْ وَ اِخْوانُكُمْ بِها مُرْتَهَنُونَ، وَ عَلَيْها مُحاسَبُونَ.
و به یاد آرید عقاید و آرایى را که پدران و برادرانتان در گرو آنند، و بر اساس آنها مورد محاسبه حق قرار گرفته اند.
وَ لَعَمْرى ما تَقادَمَتْ بِكُمْ وَلا بِهِمُ الْعُهُودُ، وَلا خَلَتْ فيما بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُمُ الاَْحْقابُ وَالْقُرُونُ،
به جانم سوگند میان شما و آنان فاصله زیادى نیست، و سالها و قرنها میان شما و آنها نگذشته،
وَ ما اَنْتُمُالْيَوْمَ مِنْ يَوْم كُنْتُمْ فى اَصْلابِهِمْ بِبَعيد
و شما درامروز از روزى که در اصلاب آنان بودید دور نیستید.
وَ اللّهِ ما اَسْمَعَهُمُ الرَّسُولُ شَيْئاً اِلاّ وَها اَنَا ذَا الْيَوْمَ مُسْمِعُكُمُوهُ،
به خدا قسم پیامبر چیزى را به گوشنسل گذشته شما نشنواند
وَ ما اَسْماعُكُمُ الْيَوْمَ بِدُونِ اَسْماعِهِمْ بِالاَْمْسِ،
مگر اینکه من امروز به شما شنواندم، و گوش شما در این زمان پست تراز گوش آنان نیست،
وَ لا شُقَّتْ لَهُمُ الاَْبْصارُ، وَلا جُعِلَتْ لَهُمُ الاَْفْئِدَةُ
و دیده هاى آنان بینا نگشت، و دلهایى براى آنان در آن زمانها قرار داده نشد
فى ذلِكَ الاَْوانِ اِلاَّ وَ قَدْ اُعْطيتُمْ مِثْلَها فى هذَا الزَّمانِ.
مگر اینکه در این زمان به مانند همان چشم و دل به شما عنایت شده. و به خدا سوگند شما بعد از آنان به چیزى
وَ وَاللّهِ ما بَصُرْتُمْ بَعْدَهُمْ شَيْئاً جَهِلُوهُ، وَلا اُصْفيتُمْ بِهِ وَ حُرِمُوهُ.
بینا نشده اید که گذشتگان آن را نمى دانستند، و شما به چیزى مخصوص نگشته اید که آنان از آن محروم شده باشند.
وَ لَقَدْ نَزَلَتْ بِكُمُ الْبَلِيَّةُ جائِلاً خِطامُها، رِخْواً بِطانُها. فَلايَغُرَّنَّكُمْ ما
و همانا بلا و آزمایشى بر شما فرود آمده که مهارش مضطرب و تنگش سست است.
بنابراین آنچه اَصْبَحَ فيهِ اَهْلُ الْغُرُورِ، فَاِنَّما هُوَ ظِلٌّ مَمْدُودٌ اِلى اَجَل مَعْدُود.
فریب خوردگان از آن بهره مندند شما را فریب ندهد، زیرا که فریبنده ها سایه اى است گسترده تا زمانى معین.