محمود فرشچیان

محمود فرشچیان

ولادت و خاندان

محمود فرشچیان (متولد ۴ بهمن ۱۳۰۸ در اصفهان -) نقاش معاصر ایرانی است که تأثیر درخور توجهی در روند نقاشی سنتی ایرانی و دیگر هنرهای سنتی داشته‌است. آثار او در بسیاری از شهرهای جهان مانند: پاریس، نیویورک، شیکاگو و … به نمایش گذاشته شده‌است. به وی در سال ۱۳۹۳ نشان افتخار جهادگر عرصه فرهنگ و هنر اهدا شد.
پدر محمود فرشچیان که نماینده فرش اصفهان بود، وی را به کارگاه نقاشی میرزا آقا امامی برد و امامی فهمید که وی استعداد فوق‌العاده‌ای در زمینه نقاشی دارد. فرشچیان پس از آموزش نزد او و عیسی بهادری و دانش‌آموختگی از مدرسه هنرهای زیبای اصفهان، برای گذراندن دوره هنرستان هنرهای زیبا به اروپا سفر کرد و چندین سال به مطالعه آثار هنرمندان غربی در موزه‌ها پرداخت. بنا بر گفته خودش، در اروپا اول کسی بود که وارد موزه می‌شد، با بسته‌ای از کتاب و قلم، و آخر از همه باز خود او بود که از موزه خارج می‌شد.

تحصیلات


پس از بازگشت به ایران، فرشچیان کار خود را در اداره کل هنرهای زیبای تهران آغاز کرد و به مدیریت اداره ملی و استادی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران برگزیده شد. محمود فرشچیان، هم‌اکنون در نیوجرسی آمریکا ساکن است و سفرهای دوره‌ای و فصلی به ایران دارد.
فیلم مستندی نیز با عنوان عشق‌پرداز به کارگردانی محمد هادی حمید کاویانی، با حضور عزت‌الله انتظامی، پرویز پورحسینی و با صدای زیبا بروفه در نکوداشت او ساخته شده‌است که در آیین رونمایی کتاب پنجم او به نمایش درآمد. فرزندان محمود فرشچیان به نام‌های علی مراد فرشچیان و لیلا فرشچیان و فاطمه فرشچیان هستند. دکتر علی مراد فرشچیان در ایالت فلوریدا آمریکا مشغول طبابت می‌باشد و لیلا در شغل تحلیلگر رفتار در ایالت نیوجرسی ساکن است.
امبرتو بالدینی، (به ایتالیایی: Umberto Baldini) استاد فقید تاریخ هنر و رئیس دانشگاه بین‌المللی هنر فلورانس ایتالیا معتقد بود، برای دریافت باطنی یا درونی کار فرشچیان دیدی ژرف‌نگر لازم است و صبری زمان‌گیر؛ و فرشچیان در حوزه نقاشی ایرانی یک نقطه عطف و پدیده‌ای شگرف به‌شمار می‌آید.
از فرشچیان نقل شده که چون از امام هشتم شیعیان برای دست معیوبش شفا گرفت، خادم افتخاری حرم وی شده‌ است.
  • طبع‌آزمايي در كارگاه استاد حاج ميرزا‌آقا امامي و استاد بهادري (1323)
  • ديپلم عالي از هنرستان هنرهاي زيباي اصفهان (1329)
  • سفر به اروپا جهت مطالعه و بررسي آثار نقاشان برجسته غرب و هنرآموزي در وين به مدت 7 سال (1332)
  • دريافت درجه يك هنري (معادل دكترا)

فعاليت‌ها:


  • طراحي ضريح حضرت رضا (ع) و طراحي ضريح حضرت اباعبدالله(ع) و عضويت در هيئت اجرايي و نظارت دقيق بر ساخت آن
  • طراحي ضريح شهداي كربلا
  • طراحي سرداب مطهر مرقد حضرت رضا(ع)
  • طراحي ضريح سرداب غيبت در سامرا
  • استاد دانشكده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران
  • بنيانگذاري مركز مذهبي و فرهنگي «نور و دانش» در شهر راترفرود نيوجرسي آمريكا

موزه محمود فرشچیان


با تأسيس موزه فرشچيان در مجموعه فرهنگي ـ تاريخي سعدآباد، سازمان ميراث فرهنگي كشور بر آن شد تا فرصتي براي عموم هموطنان عزيز و هنردوستان جهان فراهم آورد تا از آثار اين هنرمند بزرگ در يك مجموعه زيبا بازديد به عمل آورند. در اين موزه بالغ بر هفتاد اثر از آثار استاد گردآوري شده است. موزه محمود فرشچیان که بیش از ۵۰ اثر از او را در خود جای داده‌ است، سال ۱۳۸۰ در مجموعه ۱۱۰ هکتاری کاخ سعد آباد افتتاح شد. 

گزیده ای از آثار


  • تابلوی «ضامن آهو»: طرحی از شمایل امام رضا
  • تابلوی «پنجمین روز آفرینش»: در این تابلو همه مخلوقات زمینی و آسمانی به ستایش پروردگار مشغولند.
  • تابلوی «عصر عاشورا»: فرشچیان در مورد نحوه طراحی این اثر می‌گوید:
  • «سه سال پیش از انقلاب روز عاشورا مادرم مرا نصیحت کرد و گفت: به روضه گوش کن تا چند کلمه حرف حساب بشنوی؛ و من با ایشان گفتم: من اول در اتاقم کاری دارم بعد خواهم رفت. حال عجیبی به من دست داد. وارد اتاق شدم، قلم را برداشتم و تابلوی عصر عاشورا را شروع کردم. قلم را که برداشتم تابلویی شد که الآن هست بدون هیچ تغییری». این اثر توسط او به موزه آستان قدس رضوی اهدا شد.
  • تابلوی «شمس و مولانا»: که از یکی از اشعار مولانا الهام گرفته شده‌است. رنگ‌های خاصی در نقاشی استفاده شده‌است تا ارتباط عرفانی و معنوی که بین مولوی و شمس وجود داشته را برجسته کند.
  • تابلوی «ستایش»: به گفته وی این تابلو برداشتی از مفهوم آیه 'یسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الأرْضِ' است.
  • تابلوهای آسمان چهارم و شام غریبان: که روز یکشنبه ۱۵ شهریور ۱۳۹۴ در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد رونمایی شد.
  • تابلوی «یتیم نوازی علی»؛ با نام اصلی «پناه»، مهربانی و یتیم‌نوازی علی بن ابیطالب را سوژه اصلی کار قرار داده‌است.
  • طراحی پنجمین ضریح حرم امام رضا
  • طرح ضریح جدید مقبره حسین بن علی در کربلا اثر فرشچیان است که با مهارت استادان طلاکار و نقره کار ایران به اجرا درآمده و در سال ۱۳۹۱ در قم رونمایی و سپس به کشور عراق منتقل شد.
  • آخرین و پنجمین جلد از کتاب آثار محمود فرشچیان شامل تازه‌ترین آثار این هنرمند از سوی انتشارات گویا شامل ۱۵۰ اثر نگارگری و طراحی از تازه‌ترین آثار محمود فرشچیان در ۲۵۸ صفحه رنگی با کاغذ در سال ۱۳۸۷ منتشر شده‌است.
  • همچنین دست خط‌های فرشچیان شامل نامه‌ها و یادداشت‌ها از ویژگی طرح‌های مینیاتوری او برخوردار است.

منتخبی از جوایز


  • ۱۳۹۳: نشان افتخار جهادگر عرصه فرهنگ و هنر
  • ۱۳۸۰: چهره ماندگار
  • ۱۳۷۹: انضمام نام هنرمند در فهرست روشنفکران قرن بیست و یکم
  • ۱۳۷۴: مدال طلای جشنواره بین‌المللی هنر، آمریکا
  • ۱۳۷۲: نشان درجه یک هنر
  • ۱۳۶۴: تندیس طلایی اسکار ایتالیا
  • ۱۳۶۳: نشان هنر نخل طلایی ایتالیا
  • ۱۳۶۳: تندیس طلایی اروپایی هنر، ایتالیا
  • ۱۳۶۲: دیپلم آکادمیک اروپا، آکادمی اروپا، ایتالیا
  • ۱۳۶۱: دیپلم لیاقت دانشگاه هنر، ایتالیا
  • ۱۳۶۰: مدال طلای آکادمی هنر و کار، ایتالیا
  • ۱۳۵۲: جایزه اول وزارت فرهنگ و هنر، ایران
  • ۱۳۳۷: مدال طلای جشنواره بین‌المللی هنر، بلژیک
  • ۱۳۳۱: مدال طلای هنر نظامی، ایران

ملاک انتخاب اهداء نشان ولایت


  •  داشتن مرتبه علمی استاد تمام
  •  اخذ نشان های معتبر ملی و بین المللی
  •  تالیفات و آثار فاخر و ارزشمند علمی و هنری
  •  کسب افتخارات در حوزه های علمی و دینی و هنری
  •  تاسیس مرکز علمی و هنری نور دانش در آمریکا
  •  تبلیغ ولایت و توسعه فرهنگ اهل بیت عصمت و طهارت از طریق ارائه آثار هنری مانند «عصر عاشورا» و سایر آثار ارزشمند این استاد عالی مقام

تاریخ و مراسم اهداء نشان


در نشست صمیمی هنرمندان اصفهان که با حضور استاد فرشچیان در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان مورخ 1395/2/24 با عنوان «شبی با استاد» برگزار گردید، نشان ولایت به پاس ارادت استاد فرشچیان به ساحت مقدس حضرت امام حسین «علیه السلام» و حضرت امام رضا «علیه السلام» توسط تولیت و مدیرعامل مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت «علیهم السلام» به وی اهدا شد.