پندی از نهج البلاغه: پرهیز از تهمت

كسى كه خود را در معرض بدنامى و جايگاه تهمت قرار دهد، نبايد كسى را كه به او گمان بد مى برد ملامت كند. (حکمت 159)

شرح حدیث:

يكى از دستورهاى اسلامى اين است كه مسلمان مؤمن نبايد فقط به اين كه كار بد نمى كند و حرف بد نمى زند راضى و خشنود باشد. بلكه بايد از شنيدن حرف بد و ديدن كار بد نيز خوددارى كند. و اگر در جايى كارهاى گناه آلود انجام شود، نبايد در آنجا درنگ كند.

امام عليه السلام نيز بر اساس همين دستور اسلامى، شيعيان خود را راهنمايى فرموده است. طبق فرمايش امام (علیه السلام)، مسلمان مؤمن نبايد به جاهايى برود كه در آنها كارهاى زشت و گناه آلود انجام مى گيرد. مثلا هرگز نبايد به قمارخانه يا مشروب فروشى برود. زيرا با رفتن به چنين مكانهايى به جايگاه تهمت قدم مى نهد و خود را در معرض بدنامى قرار مى دهد. يعنى هر چند هم كه خود او اهل قمار و مشروب نباشد، وقتى در چنان مكانهايى ديده شود، مورد بدگمانى قرار خواهد گرفت. و ديگران كه از باطن او خبر ندارند، ممكن است تصور كنند كه او نيز اهل قمار و مشروب است و به اين ترتيب به او تهمت قمار بازى و ميگسارى بزنند.

روشن است كه اگر چنين وضعى پيش بيايد كسى كه مورد تهمت قرار گرفته نبايد كسانى را كه به او بد گمان شده و تهمت زده اند ملامت كند. زيرا تقصير از خود اوست كه با قدم گذاشتن به چنان مكانهايى در دل ديگران نسبت به خود بد گمانى ايجاد كرده است.