روضه: توصیف حالات امیرالمومنین نزد معاویه توسط ضرار بن ضمره از اصحاب امام - میثم مطیعی

ترجمه: ضرار بن ضمره كه از ياران ويژه على عليه السلام بود، به عنوان نماينده بر معاويه وارد شد. معاويه گفت: على را برايم توصيف كن.گفت: مرا معاف دار، اى اميرمؤمنان! معاويه گفت: چاره‏اى ندارى. گفت: اگر چاره‏اى ندارم، بدان كه او به خدا سوگند، دير ترس و قوى پنجه بود. آخرين سخن را مى‏گفت و به داد، حكم مى‏كرد. دانش از همه سوى او فَوران مى‏كرد و حكمت، از اطرافش مى‏جوشيد. از غذا، درشت آن را و از لباس، كوتاه آن را دوست مى‏داشت.

به خدا سوگند، هرگاه مى‏خوانديمش، پاسخمان مى‏داد، و هرگاه درخواست مى‏كرديم، اجابتمان مى‏كرد. سوگند به خدا، با همه نزديكى او به ما و نزديكى ما به او، به خاطر هيبتش با او سخن نمى‏گفتيم و به خاطر جايگاه عظيمش در جان ما، نزد او آغاز به سخن گفتن نمى‏كرديم. لبخند كه مى‏زد، دندان‏هايش چون رشته گوهر، آشكار مى‏شد. اهل دين را بزرگ مى‏داشت، به افتادگانْ رحم مى‏كرد و در روزگار سخت، يتيمِ خويشاوند و نيازمند بدبخت را غذا مى‏داد. برهنه را مى‏پوشانْد، و گرفتاران را يارى مى‏داد. از دنيا و زرق و برق آن، بيم داشت و به شب و تاريكى آن، انس مى‏ورزيد.

گويى هم‏اكنون او را مى‏بينم در هنگامى كه شب، دامن گسترده و ستارگانش غروب مى‏كنند، و او در محرابش، دست به‏ريش خود، چون شخص‏مار گزيده، به‏خود مى‏پيچد و چون غمگينان مى‏گِريَد و مى‏گويد: «اى دنيا! غير از من را بفريب. آيا به من روى مى‏آورى و براى من خودآرايى مى‏كنى؟! هيهات، هيهات! زمان، زمانِ فريب خوردن از تو نيست. تو را سه بار طلاق دادم كه مرا بازگشتى به سوى تو نباشد. عمر تو كوتاه، و عيش تو كوچك، و ارزشت كم است. آه از كم‏توشگى و دورى سفر و وحشت راه!».

معاويه به وى گفت: چيزى از سخن او برايم بگو. ضرار گفت: هميشه مى‏گفت: «شگفت‏ترينْ چيز در انسان، دل اوست ...». معاويه گفت: هر چه از سخنان او مى‏دانى، به من بگو. گفت: هيهات، اگر بتوانم همه آنچه از او شنيدم، به ياد بياورم!

منبع: مروج الذهب مسعودی: ج 2 ص 433