پیام حضرت آیت‌الله العظمی حاج شیخ جعفر سبحانی درباره هزار و چهارصدمین سال شهادت امام علی (ع)

بسم الله الرحمن الرحیم

زاده کعبه و شهید محراب

پس از چهارده قرن

امیر مؤمنان علی (علیه‌السلام)، در کعبۀ معظمه دیده به جهان گشود و در محراب مسجد کوفه جام شهادت نوشید و به لقاءالله پیوست. «نازم به حسن مطلع، و حسن ختام او».

میسّر نگردد به کس این سعادت                          به کعبه ولادت به مسجد شهادت

در ماه مبارک سال جاری (1400)، درست 14 قرن از شهادت این پیشوای بزرگ می‌گذرد، شایسته است در لیالی و ایام متبرکه قدر که همزمان با شهادت آن بزرگوار است، یادواره ویژه‌ای برگزار گردد.

در معرفی مقام رفیع امیرمؤمنان (علیه‌السلام)، رساله‌ها، کتاب‌ها و موسوعه هایی به وسیله محققان اسلامی نوشته شده است، حتی گروهی از نویسندگان مسیحی، شایسته ترین تحقیقات را در زندگی آن حضرت انجام داده‌اند و همگی در حدّ توان کوشیده‌اند که بخشی از زندگانی آن ولی الله را ترسیم کنند و کنگره‌هایی در مورد شناسایی فضایل، مناقب، و خدمات ارزنده و بی‌نظیر آن حضرت از دوران کودکی تا لحظۀ مرگ، تشکیل داده‌اند و همگی معترف‌اند که به ساحل این دریای فضیلت نمی توان رسید.

القاب آن حضرت که در روایات وارد شده، می‌تواند بیانگر گوشه ای از مقامات معنوی آن امام همام باشد.

او امیر مؤمنان، سرور مسلمانان، پایان بخش اوصیاء، نخستین مؤمن به رسالت خانم پیامبران، با وفاترین شخص به پیمان‌های الهی و داناترین فرد به احکام الهی و قضایا، باب علم نبی اکرم (ص)، پرچم هدایت، منبع نور، پاک کننده کعبه از بت و بت پرستی، بی پروا در اجراء احکام الهی، شهید در خانه خدا در حال نماز. 

شخصیت هر انسانی - براساس آنچه روانشناسان می‌گویند به سه عامل مهم بر می‌گردد که هر کدام تأثیر فراوانی در شکل‌گیری شخصیت انسان دارند، این سه عامل عبارتند از: وراثت، فرهنگ، محیط زندگی، امام علی (ع) به شیوه بشری از این قاعده مستثنی نیست و ما فقط به بیان ضلع نخست بسنده می‌کنیم و از بیان دو ضلع دیگر به خاطر شیق محال صرف‌نظر می‌نماییم.

پدر بزرگوار آن حضرت، ابوطالب معروف به سیدالاباطح- سرور مکیان و پیشوای هاشمیان شخصیتی است که سرپرستی، پیامبر خدا (ص) را فزون از چهل سال برعهده داشت و در حفاظت و نشر آموزه های توحید، نهایت جانفشانی و فداکاری انجام داد و سرودهای او در ستایش از پیامبر (ص) و رسالت او حاکی از ایمان عمیق او به رسالت برادر زاده خود بود که به یک بیت بسنده می شود:

ليعلم خيار الناس انّ محمداً                      نبي كموسي خُطّ فی الکتب

بهترین مردان بدانند که محمد پیامبر مانند موسی و  مسیح بن مریم است.

اما مادرش فاطمه دختر اسد فرزند هاشم است، این بانو قبل از بعثت پیامبر (ص)، پیرو آیین ابراهیم (ع) بود، در هنگام درد زایمان به مسجد الحرام آمد و خود را به دیوار کعبه چسبانید و از خدا خواست که تولد این فرزند را که در شکم دارد آسان سازد. در این لحظه مادر علی (ع)، اعجازآسا وارد کعبه شد و وضع حمل پایان یافت و فرزند فاطمه لقب ولید الکعبه یافت.

پیامبر خدا (ص) به خاطر رویداد قحطی، علی (ع) را به خانه خود برد و تربیت او را بر عهده گرفت و حضرت به این بخش از زندگی در خطبه قاصعه چنین اشاره می‌کند:

«شما قطعاً از جایگاه بسیار نزدیک و مقام ویژه ام نزد رسول خدا آگاه نیستید، او مرا در دامان خویش می‌نشاند، در حالی که کودکی بودم، مرا در آغوش می‌گرفت و در بستر خویش می‌خواباند، بدنش را به بدنم می چسبانید، بوی خوشش به مشامم می رساند، غذا را لقمه لقمه در دهان می‌گذاشت.

عنایت پیامبر (ص) برای پرورش امام ادامه داشت تا آنجا که علی (ع) را به همراه خود به غار حرا می برد، خود حضرت این بخش از زندگی خود را چنین بیان می کند:

«پیامبر هر سال چند ماهی در غار حرا به سر می برد، تنها من او را می دیدم و کسی جز من او را نمی دید، من صدای شیطان به هنگام نزول وحی بر پیامبر (ص) را شنیدم. عرض کردم: ای رسول خدا این ناله چیست؟ فرمود: این شیطان است که از پرستیدنش ناامید گشت، سپس فرمود: تو می‌شنوی آنچه من می‌شنوم. می‌بینی آنچه را که من می‌بینم، جز این که تو پیامبر نیستی و جانشین من می‌باشی.»

در آغاز بعثت پیامبر (ص) امام نوجوانی است که از نظر مقامات معنوی به جایی رسیده بود که سیمای فرشتگان را می‌دید و صداهای برزخی را می‌شنید، و به مقامی می‌رسد که پیامبر (ص) در حق او می‌فرماید: الّا انّک لستَ بنبیّ و لکنّکَ لوزیرٌ و انکَ لعلی خیر» 

سخن درباره مقامات معنوی و جهاد مستمر او در راه خدا و زهد و پیراستگی او، آگاهی او از معارف و احکام خدا و تربیت انسان‌های والا و نبرد او با پیمان شکنان و دو گروه و ده‌ها امثال اینها در این مقام نمی‌گنجد و فقط در این مکان از کلیه شخصیت‌هایی که این فضای روحانی را به وجود آورده‌اند، سپاسگزاری می شود و امید آن دارد که نگارنده با این نوشته کوتاه در عداد شیفتگان یوسف زمان محسوب شود و شاید مشمول الطاف بی‌کرانش گردد.

جعفر سبحانی

1398/02/23