بررسی شبهه انحصار وجوب صدقه در آیه نجوا بر امیرالمومنین علی (علیه السلام)

چکیده

این پژوهش با نگاه تطبیقی، به بررسی و نقد شبهه «انحصار وجوب صدقه در آیه‌‌ نجوا بر امام علی×» پرداخته و آراء مهم‌‌ترین مفسران شیعه و اهل‌‌سنت را درباره‌‌ این موضوع مورد بررسی قرار می‌‌دهد.

این پژوهش با روش تحلیلی ‌‌توصیفی و به شیوه کتابخانه‌‌ای صورت گرفته، بیان می‌‌دارد که آیه نجوا ضمن تبیین جایگاه والای پیامبراکرم| و آزمایش اصحاب آن حضرت، از فضایل منحصر به ‌‌فرد حضرت علی× است. اکثریت قریب به اتفاق مفسران فریقین، تنها فرد عامل به آیه نجوا را حضرت علی× دانسته که ایشان ده بار با پیامبراکرم ـ بعد از پرداخت صدقه ـ نجوا نمود. هرچند برخی از افراد با ارائه این توجیه که «صدقه در آیه نجوا وجوب نداشت»، قائل به عدم فضلیت حضرت علی× در عمل به این آیه شده‌‌اند، ولی بنابر دلائل نقلی و هم‌‌چنین نظرات و آراء مفسران و مورخان برجسته فریقین، ادعای آنان مردود شده و در نهایت این آیه یکی از امتیازات منحصر به‌‌ فرد و خاص حضرت امیرالمؤمنین علی× ثابت می‌‌گردد.

کلید واژه‌ها: امام علی×، آیه نجوا، وجوب صدقه، قرآن، فضیلت، شبهه.

فهرست مطالب (مشاهده متن)

مقدمه

وقتی خدای متعال انسان را آفرید برای هدایت و کمال او انبیاء و اولیای خویش را فرستاد و آنان را با معجزات مختلف، برای اثبات الوهیت خویش و رسالت پیامبران یاری نمود.

در مورد پیامبر گرامی اسلام، حضرت محمد مصطفی(ص) نیز خداوند عزوجل، عبد و حبیبش را با معجزات فراوان نصرت کرد که البته بعضی از آن‌‌ها مانند معجزات انبیای گذشته مقطعی و تکوینی بود. اما یکی از ویژگی‌‌های ممتاز پیامبراکرم معجزه‌‌ای است که مقطعی نیست، بلکه جاودان و ابدی است که همه مردم را تا روز قیامت به هدایت و سعادت فرا می‌‌خواند؛ آن معجزه «قرآن کریم» است.

پس از ظهور اسلام و گسترش آن در نقاط مختلف جهان، قرآن کریم مورد توجه همگان قرار گرفت و عامل مهمی برای تبلیغ دین مبین اسلام شد. لذا دشمنان اسلام و مخالفین قرآن برای این‌‌که بتوانند با قرآن مبارزه کنند و اهمیت آن را بزدایند تصمیم گرفتند با ایجاد شبهات و خرافات فراوان ـ به گمان باطل خویش ـ مردم را از آن دور نموده و به اسلام ناب محمدی| آسیب برسانند. اما محافظان، مفسران و معلمان واقعی این کتاب هدایت، یعنی اهل‌‌بیت عصمت و طهارت: همیشه در مقابل این جبهه باطل ایستادگی کردند و هیچ‌‌گاه نه قرآن از اهل‌‌بیت: جدا شد و نه اهل‌‌بیت از قرآن. علاوه بر آن، از یک سو اهل‌‌بیت^ معارف و گنجینه‌‌های قرآن کریم را به مردم بیان می‌‌فرمودند و از سویی دیگر قرآن کریم نیز فضایل و مناقب اهل‌‌بیت^ را برای همگان بازگو می‌‌نمود.

در این میان، یکی از آیات مبارک قرآن «آیه نجوا» می‌‌باشد، و از آن‌‌جا که درباره آن، شبهاتی از سوی برخی مخالفان مطرح شده، این نوشتار با استفاده از کتب معتبر تفسیری فریقین، به پاسخ‌‌گویی یکی از آن شبهات این آیه ـ عدم وجوب صدقه در آیه نجوا ـ پرداخته و با رد آن اثبات‌‌کننده یکی از فضایل خاص امیرالمؤمنین می‌‌باشد.