امام علی (ع) در نگاه صحابه و یاران پیامبر (ص)
ام سلمه همسر رسول خدا(ص)
هندبن ابوامیه از زنان بزرگ عالم صدر اسلام است مورخان او را زنی عاقل و صاحب رای دانسته اند, و بسیاری از بزرگان و تابعین از او حدیث نقل کرده اند . ام پیش از جنگ احزاب به همسری پیامبر (ٌص)
در آمد و رسول خدا سرپرستی حضرت زهرا (ؤس) را به او سپرد ام سلمه تا زمان حیات امام علی (ع)
از حقوق آن حضرت دفاع نمود و فرزندش عمر در تمام جنگها در رکاب امام علی (ع) بود. مدتی نیز مستمره
وی بواسطه دفاع از حق حضرت زهرا (س) در باغ فدک قطع شد.احادیث بسیاری از او درباره فضایل
امام علی (ع) در کتب اهل سنت وجود دارد.این زن عالمه در سن 84 سالگی وفات یافت و در بقیع به
خاک سپرده شد.(دایره المعارف تشیع، جمعی از دانشمندان،ج2)
- رسول خدا (ص) فرمودند: خدا برای هر پیامبری جانشینی برگزید و علی جانشین من است بعد از من در عترت و اهل بیت امت من (ینابیع الموده، سلیمان قندوزی،ص90)
- پیامبر (ص) فرمودند: علی و شیعیان او رستگاران روز قیامت هستند(کنز الحقایق، مناوی، ج2، ص21، تذکره الخواص، سبط ابی الجوزی، ص31،ینابیع الموده ، سلیمان قندوزی، ص281)
- رسول خدا(ص) فرمود: ای ام سلمه، در حالی که علی بن ابیطالب داخل شد، آیا او را می شناسی ؟ سپس گفت: چه خوش! این علی بن ابی طالب است . سپس پیامبر (ص) فرمود: بلی گوشت او گوشت من است خون او خون من است و او از من است و او از من به منزله هارون است از موسی، ای ام سلمه گوش کن و گواه باش این علی است امیرالمومنین و سید مسلمانان و خزانه علم من است و بابی است که از ان می گذرم. بعد از من خلیفه من است و ملازم من است و در قیامت او با م ن است در مرحله ای بسیار عالی. گواه باش که او ناکثین و قاسطین و مارقین را به هلاکت می رساند.(غایه المرام، هاشم بحرانی، و رک: علی (کرم الله وجهه) از دیدگاه اهل سنت، فاروق صفی زاده، ص38)
سلمان فارسی صحابی رسول خدا (ص)
سلمان فارسی از مشهورترین و نزدیک ترین اصحاب رسول خدا است. امام علی (ع) درباره او فرمود:سلمان مانند لقمان حکیم است و دارای علم اول و آخر می باشد. سلمان در عهد خلیفه دوم با اجازه
امام علی(ع) حکومت مدائن را بر عهده گرفت و مستمری حقوق خود را به فقرا و نیازمندان می داد
و برای امرار معاش زنبیل می بافت .سلمان در طول زندگی خود خدمات زیادی به اسلام و مسلمانان
کرد و یکی از انها حفر خندق در زمان حیات رسول خدا (ص) بود که مسلمانان را از یک خطر جدی
نجات داد.(اثر آفرینان جمعی از دانشمندان، ج3، معارف و معاریف، سید مصطفی حسینی دشتی، ج3،
ترجمه علی والسنه ،علامه سیدعالم هاشم بحرانی، ترجمه محمد امینی)
- از سلمان روایت شده که گفت: از رسول خدا (ص) پرسیدم همه پیامبران برا یخود وصیی داشتند وصی تو کیست؟ جولی ندادند بعد از مدتی مرا خواندند و من به خدمتش شتافتم و گفتم: لبیک : فرمود: بگو ببینم چه کسی وصی موسی (ع) بود عرض کردم یوشع بن نون. فرمود: چرا؟ گفتم برای اینکه یوشع عالم ترین بنی اسرائیل بود فرمود: پس وصی من و حافظ من و بهترین بازماندگان من و آن کس که وعده هایم را وفا می کند و دین مرا به مردم می رساند علی بن ابیطالب است. (مجمع الزوائد، هیثمی، ج9، ص113، التهذیب، ج3، ص106، محب الدین طبری، در ریاض النضره، ج2، ص178 روایاتی به این مضمون آورده اند.)
- شنیدم که پیغمبر (ص) فرمود: همانا برادرم وزیرم و بهترین فردی که بعد از خود به جای می گذارم علی بن ابی طالب است.(مناقب خوارزمی، ص67)
- در روز غدیر پس از اینکه پیامبر (ص) دست امام علی (ع) را گرفت و فرمود: «من کنت مولی فهذا عل مولاه» من برخاستم و پرسیدم: یا رسول الله ! علی چگونه بر ما ولایت دارد؟ پیامبر (ص) فرمود: ولایت علی بر شما همانند ولایت من است بر شما، هرکس من بر جان وی اولویت دارم علی نیز بر جان او اولویت دارد(فرائد المسطین، علامه حموینی، باب 58)
ابوذر غفاری صحابه پیامبر(ص)
ابوذر غفاری که نام اصلی او جند بن خباده است از صحابه پیامبر واز یاران نزدیک امام امام علی (ع) است .
ابوذر چهارمین یا پنجمین کسی است که اسلام آورده و به اهل بیت بسیار نزدیک بوده است. ابوذر را عیسای
زمان دانسته اند . وی در زمان خلیفه سوم به جهت اعتراضهایش مورد بی مهری قرار گرفت و به ربذه تبعید
و در آنجا وفات یافت.(دایره المعارف بزرگ اسلامی، جمعی از دانشمندان،ج5، دانشنامه ایران و اسلام
زیر نظر احسان یار شاطر، ج8، پیغمبر و یاران محمد علی عالمی، ج1)
- روزی رسول خدا (ص) به ابوذر گفت: «ای اباذر، علی برادر و داماد و بازوی من است به درستی که خداوند هیچ عبادتی را قبول نمی کند مگر به دوستی علی. ای اباذر در شب معراج ملکی را دیدم که بر تختی از نور جلوس کرده و تاجی از نور بر سر نهاده بود یک پایش در شرق و پای دیگرش در غرب عالم بود و بر لوحی که در پیش رو داشت می نگریست و همه دنیا در پیش چشم او و همه خلایق در پیش روی او قرار داشت و به شرق و غرب عالم دسترسی داشت.» از جبریل پرسیدم: این کیست؟ گفت این عزرائیل است. جبرئیل پیش رفت و سلام کرد . من هم پیش رفتم و سلام کردم. او در جواب گفت : سلام بر تو ای محمد !پسرعمویت علی (ع) چگونه است؟ گفتم «مگر او را می شناسی؟ » گفت چگونه او را نشناسم حه خداوند وفات شما را به مشیت خویش انجام می دهد.»(نزهه المجالس، صفوری، ج2، ص166)
- پیامبر (ص) فرمود: بهترین فردی که بر روی زمین راه می رود بعد از من علی بن ابیطالب است.»(ترجمه علی و النسه، علامه هاشم بحرانی، تحقیق نجم الدین شریف عسگری، ترجمه محمد امینی.)
- ابوذر غفاری گفت: در زمان رسول خدا (ص) منافقان را با سه چیز می شناختیم: 1- با تکذیب خدا و رسولش ر ا توسط آنها2- تخلفشان از نماز 3- عداوتشان به علی (ع) (الریاض النضره، محب الدین طبری، ج3، ص191، الکامل، ابن اثیر، ج7، ص231.)
ابوایوب انصاریصحابه پیامبر(ص)
خالدبن زید بن کلب بن بخار انصاری صحابی بزرگ رسول خدا (ص) و از اصحاب و یاران نزدیکامام علی (ع) بود. او در میان مسلمانان به این جهت مشهور است که پیامبر (ص) در بدو ورودش
به مدینه علی رغم اصرار و پافشاری دیگر صحابه بیعت عقبه پیمان بستند که از حمایت پیامبر (ص)
دست برندارند . او در همه غزوات پیامبر (ص) و جنگهای حضرت شرکت داشتند .
وی در نزدیک شهراستانبول دفن است(دایره المعارف بزرگ اسلامی، جمعی از دانشمندان، ج5،
مشاهیردانشمندان اسلام ، محدث قمی، ج1، پیامبر و یاارن، محمد علی عالمی، ج1)
- رسول الله فرمودند: ای عماز! هرکس به قصد یاری دادن به علی در مقابل دشمانش شمشیر حمایل کند خدا در روز قیامت دو شمشیر از در به او حمایل می کند و کسی که شمشیری بر ضد علی حمایل کند خداوند در روز قیامت دو شمشیر از آتش به او حمایل می کند گفتیم همین قدر کافی است خدا تورا رحمت کند(تاریخ بغداد، حافظ ابوبکر احمد بن خطیب بغدادی، مطبعه سعادت، مصر، ج13، ص187، اسد الغابه، ابن اثیر جزری، ج4، ص32)
ابوسعید خدریصحابی رسول خدا(ص)
ابوسعید سعدبن مالک، از یاران نزدیک پیامبر (ص) و از ارداتمندان حضرت علی (ع)بود.او ده سال پیش از هجرت دیده به جهان گشود. برخی مورخان ضمناینکه او را فقیه و دانشمند
می دانند در ردیف بزرگانی چون سلمان فارسی، مقداد، و ابوذر قرا ر می دهند. ابوسعید خدری
1170 حدیث از پیامبر نقل نموده است .وی در تعدادی از غزوات پیامبر(ص) و در جنگهای صفین
و نهروان در رکاب حضرت علی (ع) بود.(دایره المعارف اسلامی، جمعی از دانشمندان ، ج، ریحانه الادب،
علامه محمد علی مدرس، ج 7، مشاهیر دانشمندان اسلام، محدث قمی، ج1)
- ابوسعید خدری گفت: وقتی رسول خدا(ص) در روز غدیر خم علی را به مقم ولایت و جانشینی خود برگزید: فرمود: جبرئیل از آسمان فرود آمده و این آیه را با خود آورد: الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِينا (مائده آیه 3)
امروز، دين شما را كامل كردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان دین شما پذيرفتم (تفسیر در المنثور، جلال الدین سیوطی، ج3 ، ص19) - آیه در روز غدیرخم درباره علی بن ابیطالب (ع) نازل شده است«يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ (مائده، 67)اى فرستاده ما آنچه را از ناحيه پروردگار به تو نازل شده برسان و اگر نكنى (نرسانى) اصلا پيغام پروردگار را نرساندى و خدا تو را از (شر) مردم نگه مى دارد»(دلایل الوحی ، ابواسحاق الحموینی، ص150)
جابربن عبدالله انصاری صحابه پیامبر(ص)
جابربن عبدالله انصاری از اکابر و صحابی رسول الله در کودکی همراه پدر در عقبه و در اکثرغزوات پیامبر (ص) حضور داشت. او پس از وفات پیامبر (ص) از یاران خاص حضرت علی (ع) بود
و در جنگ صفین در رکاب آن حضرت شرکت کرد . جابر تا روزگار امام باقر زنده بود
و همانطور که پیامبر (ص) سفارش کرده بود سلام آن حضرت رابه امام باقر (ع) رسانید.
و آنگونه که روایت شده او نخستشن زائر مرقد مطهر امام حسین (ع) بوده است.
وی در 94 سالگی در مدینه بدرود حیات گفت.(دایره المعارف تشیع، جمعی ازدانشمندان ج5،
ریحانه الادب،علامه محمد علی مدرس، ج1، پیغمبر و یاران، محمد علی عالمی، ج2.)
- هنگامی که علی بن ابیطالب به فتح خیبر امد پیامبر (ص) به او فرمود: ای علی! اگر گروهی از امتم درباره تو نمی گفتند آنچه را که نصاری درباره عیسی بن مریم گفته اند درباره تو سخن می گفتم که بر گروه مسلمانان نمی گذشتی مگر انکه خاک را از زیر پایت می گرفتند و زیاد مانده آی وضویت را اخذ می نمودند و با آنها شفا می جستند ولیکن برایت کافی است آنکه تو از من باشی مانند هارون از موسی جز آنکه بعد از من پیامبری نیست و تو ذمه مرا بری می نمایی ...... ای علی اگر نبودی مومنان بعد از من شناخته نمی شدند به تحقیق خدای توانا نسل هر پیامبر را از پشت خود قرار داده و نسل مرا از پشت تو قرار داده است. ای علی! تو نسبت به من عزیزترین مخلوقات و گرامی ترین آنها هستی و دوستدار تو گرامی ترین کسی است از میان امتم که بر من وارد می شود.»(مناقب الامام علی بن ابیطالب، ابن مغازلی، ترجمه سید محمد جواد آیت الله زاده مرعشی نجفی، ص200)
- جای دیگر از پیامبر (ص) روایت می کند که فرمود: علی بهترین بشر است و هر که شک کند کافر است.(تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، ج7، ص421، محب الدین طبری، ج2، ص220)
منبع: امام علی (ع) در نگاه مشاهیر اسلام و مسیحیت ،گودرز جعفری، تهران: نشر عابد،1379
