واژه وزیر در فرهنگ غدیر

علي منّي بمنزلة هارون من موسى;
على براى من همانند هارون است به موسى.

«قالَ رَبّ‏ِ اشْرَحْ لی صَدْری وَ یَسِّرْ لی أَمْری وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسانی یَفْقَهُوا قَوْلی وَ اجْعَلْ لی وَزیرًا مِنْ أَهْلی هارُونَ أَخی اشْدُدْ بِهِ أَزْری وَ أَشْرِکْهُ فی أَمْری»سوره طه، آیات 25 تا 32.«(موسی) گفت: «پروردگارا! سینه‏ ام را گشاده کن؛ و کارم را برایم آسان گردان! و گره از زبانم بگشای؛ تا سخنان مرا بفهمند! و وزیری از خاندانم برای من قرار ده... برادرم هارون را! با او پشتم را محکم کن؛ و او را در کارم شریک ساز».

«وَ أَخی هارُونُ هُوَ أَفْصَحُ مِنّی لِسانًا فَأَرْسِلْهُ مَعی رِدْءًا یُصَدِّقُنی إِنّی أَخافُ أَنْ یُکَذِّبُونِ قالَ سَنَشُدُّ عَضُدَکَ بِأَخیکَ وَ نَجْعَلُ لَکُما سُلْطانًا فَلا یَصِلُونَ إِلَیْکُما بِآیاتِنا أَنْتُما وَ مَنِ اتَّبَعَکُمَا الْغالِبُونَ»سوره قصص، آیات 34 و 35.«و برادرم هارون زبانش از من فصیح تر است؛ او را همراه من بفرست تا یاور من باشد و مرا تصدیق کند؛ می‏ترسم مرا تکذیب کنند!» فرمود: «بزودی بازوان تو را بهوسیله برادرت محکم (و نیرومند) می‏کنیم، و برای شما سلطه و برتری قرارمی‏دهیم؛ و به برکت آیات ما، بر شما دست نمی‏یابند؛ شما و پیروانتان پیروزید!.»

«قالَ رَبّ‏ِ إِنّی أَخافُ أَنْ یُکَذِّبُونِ وَ یَضیقُ صَدْری وَ لا یَنْطَلِقُ لِسانی فَأَرْسِلْ إِلی‏ هارُونَ» سوره شعراء، آیات 12 و 13.«(موسی) عرض کرد: پروردگارا! از آن بیم دارم که مرا تکذیب کنند، و سینه‏ام تنگ شود، و زبانم به قدر کافی گویا نیست؛ (برادرم) هارون را نیز رسالت ده (تا مرا یاری کند)!.»

•  وزیر موسی(ع)
•  پشتیبان و محکم کننده کار موسی(ع)
•  تصدیق کننده او
• زبان گویای موسی علیه السلام

•  در حدیث الدار که پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله برای اولین بار عشیره خود را دعوت کرد و فرمود:«فمن یجیبنی إلی هذا الأمر و یؤازرنی علی القیام به حتی یکون أخی و وصیی و وزیری و وارثی و خلیفتی من بعدی فلم یجب أحد منهم فقام علی ع فقال أنا یا رسول الله أؤازرک علی هذا الأمر فقال اجلس فأنت أخی و وصیی و وارثی و خلیفتی من بعدی فنهض القوم و هم یقولون لأبی طالب تهتک الیوم أن دخلت فی دین ابن أخیک قد جعل ابنک أمیرا علیک»«چه کسی دعوت مرا می پذیرد و به من ایمان می آورد تا برادر، وصی، وزیر وارث و خلیفه بعد من باشد، کسی دعوت او را اجابت نکرد؛ حضرت علی علیه السلام برخاست و فرمود من ترا در این امر کمک خواهم کرد. فرمود بشین تو برادر، وصی، وزیر وارث و خلیفه بعد من هستی، قوم برخاستند در حالی که به حالت استهزاء به ابوطالب می گفتند اگر به دین پسر برادرت داخل شوی از امروز پسرت امیر تو خواهد بود!»(5)
• در لیلة المبیت هم حضرت امیر علیه السلام به جای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله که خوف قتل و شهادت ایشان در میان بود خوابید و این هم نسبت دیگر این دو بزرگوار.(6)پس وصایت، وزارت، خلافت، پشتیبان و شریک در امر رسالت به عنوان امامت و تصدیق رسالت پیامبر اموری هستند که حضرت امیر علیه السلام داشته است.
•  باید به این نکته توجه داشت که مرگ حضرت هارون علیه السلام و رحلت او قبل از حضرت موسی علیه السلام منافاتی با جایگاه او ندارد، روشن است که اگر حضرت هارون علیه السلام زنده میماند وصی و جانشین حضرت موسی علیه السلام بود و بهترین شاهد بر مطلب این است که یوشع بن نون(7)بعد از وفات حضرت موسی علیه السلام به مقام پیامبری رسید در حالی که جناب هارون علیه السلام در حیات موسی علیه السلام و دوشادوش او پیامبر بود.
•  وقتی در حدیث منزلت دقت کافی کنیم می بینیم حدیث متواتر این است که:« أَ مَا تَرْضَی أَنْ تَکُونَ مِنِّی بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَی إِلَّا أَنَّهُ لَا نَبِیَّ بَعْدِی »(8)«آیا راضی نمی­شوی به اینکه جایگاه تو نسبت به من مانند جایگاه هارون علیه السلام به موسی باشد الا اینکه بعد از من پیامبری نیست.»اولا: دراین روایت نمی فرماید تو در آینده برادر، وصی، جانشین، وزیر، پشتیبان و تصدیق کننده من هستی بلکه همین الان هم هستی.ثانیا: چون بعد از من پیامبری نمی آید و دیگر حاجتی به نبوت نیست، تو بعد از من فقط پیامبر نیستی ولی تمام شؤون هارون علیه السلام را دارا هستی. حال اگر پیامبر(ص) نظرش تنها به عهد خود بود میبایست بفرماید که الا اینکه تو الان پیامبر نیستی (چون هارون در عهد موسی پیامبر بود) و همینکه فرمود بعد از من پیامبری نیست یعنی تو بعد از من تمام شؤون هارون علیه السلام را داری الا اینکه دیگر پیامبری در کار نیست.

• ابوعبداللّه گنجی شافعی گفته است: صحت این حدیث مورد اتفاق است، پیشوایان علم حدیث مانند ابی عبداللّه بخاری، مسلم بن حجاج، ابو داود و ابوعیسی ترمذی، ابی عبدالرحمن نسائی و ابن ماجه در صحاح و سنن خود آن را نقل کرده اند و بر صحت آن اتفاق نظر دارند، و حاکم نیشابوری آن را متواتر دانسته است.(11)
• جلال الدین سیوطی آن را در کتابی که درباره احادیث متواتر نگاشته، درج کرده است.(12)
• شیخ علی متقی هندی نیز در کتابی که درباره احادیث متواتر نگاشته، دو حدیث غدیر و منزلت را آورده است.
• محمد صدر عالم پس از نقل حدیث منزلت گفته است: این حدیث از نظر سیوطی متواتر است.(13)
• ولی اللّه دهلوی پس از نقل حدیث منزلت گفته است: شواهد این حدیث بسیار است و در حد تواتر است.(14)
• مولوی محمد مبین در باب فضایل امام علی علیه السلام گفته است: اکثر احادیث مذکور در این باب متواترند مانند حدیث انت منی بمنزلة هارون من موسی و حدیث انا من علی و علی منی و اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و حدیث لاعطین الرایة رجلا یحب اللّه و رسوله و یحبه اللّه و رسوله و غیره(15)
• ابن عبدالبر، حدیث منزلت را از استوارترین و صحیح ترین روایات دانسته است: هو من اثبت الاخبار و أصحه(16)
• محدثان اهل سنت این حدیث را از بیش از بیست صحابی روایت کرده اند که عده ای از آنان عبارتند از: امیرالمومنین علیه السلام، عمر بن خطاب، ابن عباس، ابوهریره، جابر بن عبداللّه، ابوسعید خدری، براء بن عازب، جابر بن سمرة، انس بن مالک، زید بن ابی اوفی، زید بن ارقم، معاویه، مالک بن حویرث، بنیط بن شریط، سعد بن ابی وقاص، اسماء بنت عمیس، فاطمة بنت حمزه، حبیش بن جنادة، عبداللّه بن جعفر، ابوالفیل، ام سلمة.(17)
• محدث بحرانی در کتاب غایةالمرام درباره حدیث منزلت از طریق اهل سنت یکصد روایت و از طریق شیعه هفتاد روایت نقل کرده است.(18)

•  ابوالحسن آمدی آن را غیر صحیح پنداشته است.(19)
•  عضدالدین ایجی صحت آن را نپذیرفته است.(20)
•  سعدالدین تفتازانی آن را خبر واحد انگاشته است که در برابر اجماع (بر خلافت ابوبکر) اعتبار ندارد.(21)
• . سید شریف جرجانی نیز سخنان آمدی را تأیید نکرده و گفته است محدثان آن را صحیح دانسته اند، ولی خبر واحد است.(22)

• . غزوه تبوک که معروف ترین مورد آن است؛
• در جریان عقد اخوت میان مسلمانان که پیامبر صلی اللّه علیه وآله میان خود و علی علیه السلام عقد اخوت برقرار کرد؛
• هنگام تولد امام حسن و امام حسین علیهماالسلام؛
•  در جریان جنگ خیبر؛
•  هنگام سدالابواب (بسته شدن درب منازل افراد به مسجد النبی)؛
•  در غدیر خم؛
• . هنگام بیان فضل عقیل، جعفر و علی علیه السلام فرزندان ابوطالب؛و موارد دیگر. (25)