بررسی و تحلیل منطقی نبوت در نهج‌البلاغه

بررسی و تحلیل منطقی نبوت در نهج‌البلاغه

کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امام علی (ع)
کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امیرالمومنین امام علی(ع) در روزهای چهارشنبه25 دیماه (افتتاحیه کنگره در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان) و اختتامیه کنگره  26 دی 1398 در موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت (ع)‌ برگزار گردید. دبیر خانه کنگره از تاریخ دهم خرداد الی 30 آبانماه شروع به اعلام فراخوان و دریافت آثار در ۳۴ محور در بخشهای مقاله(475اثر)-پایان نامه(69اثر)-کتاب(131اثر)-شعر(305اثر)- هنرهای تجسمی (102اثر)انجام داد.در مجموع  ۱۰۸۲ اثر به دبیرخانه کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امام علی (ع)‌ ارسال شد. بعد از ارزیابی اولیه، و نهایی و معرفی آثار برگزیده  مقالات منتخب در کتاب کنگره مقالات منتشر شد.


چکیده
تبیین اصول اعتقادی در اسلام توسط امام معصوم، در شالوده اندیشه و جهان‌‌بینی مبتنی بر حقیقت، تأثیری غیرقابل انکاری در رشد انسان‌‌ها، به‌ویژه مسلمانان دارد. هدف متعالی در تعلیمات نهج‌‌البلاغه پرورش و تربیت انسان‌‌هایی است که با عنایت به حق‌محوری و توجه به دستورات خداوند متعال، از هرگونه کج‌‌روی در حوزه اعتقادی مبری باشند. 
این نوشتار بر آن است تا با روش تحلیلی ـ توصیفی، بیانات امیرالمؤمنین (علیه السلام)  را در باب نبوت که با احتجاج به دلیل و برهان در برابر موافقان و مخالفان ایراد شده است،
 بررسی و تحلیل کرده و قالب‌‌های متعارف منطقی آن‌‌ها را نشان دهد. این شیوه می‌‌تواند تا حدودی جایگاه والای عقل و فطرت را در اندیشه حضرت نمایان سازد. بیان برهانی و نیز شیوه‌‌های جدلی، تمثیلی و خطابه‌‌های مؤثر و وصایای دلسوزانه که با زبانی منطقی بیان‌شده‌اند، به‌گونه‌ای ویژه، پرده‌‌های جهل را از اندیشه مسلمانان می‌‌درد و چه‌بسا غیر مسلمانان را نیز به خود جلب کرده و به کیش خود درآورد.
 وجه تمایز این نوشتار، اهتمام به بیان و استدلال منطقی کلام حضرت علی (علیه السلام)  است که هیچ محدودیتی برای مخاطبان خویش ایجاد نمی‌‌کند و عقل و فطرت بشری را خطاب قرار می‌‌دهد. سخنان مستدل ایشان در مبحث نبوت، پاسخ جامعی برای چرایی و چگونگی ضرورت و حکمت‌‌ بعثت انبیای الهی است. 
نتایج این تحقیق نشان می‌‌دهد که ادله ایشان در باب نبوت، علاوه بر استحکام در محتوا، از ساختار و شکل منطقی نیز برخوردار بوده، به‌گونه‌ای که جای هیچ‌‌گونه شبهه و تردیدی باقی نمی‌‌گذارد.
کلید واژه‌ها: نبوت، حضرت علی (علیه السلام) ، نهج‌‌البلاغه، استدلال منطقی.
 1ـ مقدمه
مقوله پیامبری از مهم‌‌ترین موضوعات باور‌‌های بنیادین کلامی است. نبوت منصبی از سوی پروردگار است که خداوند متعال بنا بر اقتضای حکمت، این عهد الهی را به دست افراد شایسته و پاک می‌‌سپارد. نظم و پیوستگی جهان خلقت و هماهنگی همه موجودات با یکدیگر که تحت براهین نظم و غایی قابل اثبات است، حاکی از یک هدف مشخص در اصل آفرینش است تا در پناه برنامه‌‌ای صحیح، انسان را به سر‌‌منزل مقصود برساند.
 علم بشر بر ناتوانی در تدوین این برنامه مورد نیاز به دست خود انسان دلالت دارد. ازاین‌رو خداوند پیامبران را مبعوث کرد تا با بهره‌‌گیری از سرچشمه وحی، پاسخ‌‌گوی نیاز‌‌های متنوع بشر باشند؛ و از افتادن در پرتگاه غفلت و عصیان ممانعت نمایند و با یادآوری پیمان فطرت خداجو و خداپرست انسان، او را متوجه جایگاه والای انسانیتش بکنند. 
حضرت علی (علیه السلام)  در بخش‌‌هایی از نهج‌‌البلاغه موارد فوق را مورد اهتمام قرار داده و با بیانی شیوا و منطقی، به مخاطبان القا می‌‌نمایند. از آنجایی که نگاه منطقی به سیره انبیای الهی، یکی از اساسی‌‌ترین مسائلی است که در چگونگی دریافت و تحلیل مسائل مورد نیاز بشری مؤثر واقع می‌‌شود، ایشان سیره برخی از انبیای الهی را بازگو می‌‌کنند.

این مقاله در جلد چهارم کتاب کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امام علی (ع)‌ موجود می باشد.جهت استفاده از متن کامل مقاله به لینکهای زیر مراجعه کنید