بررسی شبهات خاورشناسان، پیرامون عدم ذکر نام حضرت علی (علیه‌السلام) در قرآن کریم
کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امام علی (ع)
کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امیرالمومنین امام علی(ع) در روزهای چهارشنبه25 دیماه (افتتاحیه کنگره در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان) و اختتامیه کنگره 26 دی 1398 در موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت (ع) برگزار گردید. دبیر خانه کنگره از تاریخ دهم خرداد الی 30 آبانماه شروع به اعلام فراخوان و دریافت آثار در ۳۴ محور در بخشهای مقاله(475اثر)-پایان نامه(69اثر)-کتاب(131اثر)-شعر(305اثر)- هنرهای تجسمی (102اثر)انجام داد.در مجموع ۱۰۸۲ اثر به دبیرخانه کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امام علی (ع) ارسال شد. بعد از ارزیابی اولیه، و نهایی و معرفی آثار برگزیده مقالات منتخب در کتاب کنگره مقالات منتشر شد.
چکیده
قرآن کریم به‌عنوان مهم‌ترین نص وحیانی مورداتفاق همه مسلمانان، در مهم‌ترین مسئله مورداختلاف فریقین، یعنی امامت و خلافت بلافصل علی(ع)، به‌نام آن حضرت تصریح نفرموده است. (این شبهه از سده‌های اولیه اسلام تاکنون از سوی گروه‌های مختلف مطرح‌بوده است).
در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی به بیان دیدگاه‌ها و شبهات خاورشناسان در مقدمات و در اصل مسئله پرداخته‌شده است. این شبهات عمدتاً از سوی خاورشناسان قدیمی با دیدگاه مخالف شیعه طرح شده است.
از نتایج تحقیق این است که بسنده‌نمودن به منابع اهل‌تسنن، تکیه به منابع نامعتبر، گمان‌ها و برداشت‌های شخصی نادرست و نظرات شاذّ یکی از اخباریون (که توسط یکی از اعضای سفارت انگلیس اغفال‌شده)، منشأ شبهات ایشان بوده است. نظرات خاورشناسان جدید به خلافت علی(ع) در دهه‌های اخیر، به دلیل محدودنشدن به منابع اهل‌تسنن و مراجعه دقیق‌تر به منابع فریقین، به نظر شیعه نزدیک‌تر شده است.
کلیدواژه‌ها: قرآن، امام علی(ع)، شبهات، خاورشناسان.
مقدمه
قرآن کریم برترین کتاب هدایت و مهم‌ترین نصّ وحیانی مورداتّفاق همه مسلمانان است. با این‌که مسلمانان برای دریافت هدایت الهی و حلّ مسائل مهم و ضروری خود به قرآن مراجعه می‌کنند، اما قرآن کریم در مهم‌ترین مسئله مورداختلاف فریقین، یعنی امامت و خلافت بلافصل علی(ع)، به نام آن حضرت تصریح نفرموده است.
علما و محققان محترم شیعه هریک از بُعدی خاصّ متعرض این مسئله شده و بدان پاسخ داده‌اند (ر. ک. خوران، بررسی علل عدم ذکر نام حضرت علی(ع) در قرآن). صحیحه ابوبصیر (ر.ک. کلینی، کافی، ج1، ص287) - که حاوی پاسخ امام صادق(ع) به این سؤال است - نشان می‌دهد که شبهه عدم ذکر نام ائمّه(ع) در قرآن از همان سده‌های اوّلیه اسلام، مطرح‌بوده است. در دوران بعد با ظهور ابن‌تیمیه، این شبهات تشدید شد (موسوی خمینی، بی‌تا، ص4). هم‌چنین در قرن 12 و 13 هجری، شرذمه‌ای از اخباریون برخلاف نظر علمای شیعه (ر.ک. معرفت، 1410، ص196-200)، ادعای نادرست حذف نام علی(ع) از قرآن را مطرح نموده و بعضی نیز شیعه را به اعتقاد به تحریف متهم نمودند (مرتضی عاملی، حقایقی مهم پیرامون قرآن كریم، ص200).
بیشتر خاورشناسانی که به مطالعات قرآنی و تاریخ صدر اسلام پرداخته‌اند، به مسائل اختلاف‌برانگیز میان فرق اسلامی حساس بوده و آن‌ها را مورد بحث و بررسی قرار داده‌اند. از جمله در خصوص خلافت نخستین، اختلاف مصاحف، جمع قرآن و تحریف، مطالبی را نگاشته و بعضاً متعرض بحث عدم ذکر نام علی(ع) در قرآن شده و شبهاتی را نیز مطرح نموده‌اند که در ادامه خواهد آمد.
