شناخت باطل از منظر نهج‌البلاغه در راستای انجام جهاد کبیر
کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امام علی (ع)
کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امیرالمومنین امام علی(ع) در روزهای چهارشنبه25 دیماه (افتتاحیه کنگره در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان) و اختتامیه کنگره 26 دی 1398 در موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت (ع) برگزار گردید. دبیر خانه کنگره از تاریخ دهم خرداد الی 30 آبانماه شروع به اعلام فراخوان و دریافت آثار در ۳۴ محور در بخشهای مقاله(475اثر)-پایان نامه(69اثر)-کتاب(131اثر)-شعر(305اثر)- هنرهای تجسمی (102اثر)انجام داد.در مجموع ۱۰۸۲ اثر به دبیرخانه کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امام علی (ع) ارسال شد. بعد از ارزیابی اولیه، و نهایی و معرفی آثار برگزیده مقالات منتخب در کتاب کنگره مقالات منتشر شد.
چکیده
اطاعت از کافران، در آیه جهاد کبیر، نهی شده است. از سوی دیگر، قرآن کریم، کافران را دارای سه‌ویژگی می‌داند که براساس آن‌ها، حکم به باطل‌بودن کافران می‌شود: آنان به باطل ایمان دارند، از باطل پیروی می‌کنند و به باطل چنگ می‌زنند.
در نهج‌البلاغه، ویژگی‌هایی برای باطل و باطل‌گرایان از قول امام علی× نقل شده که می‌تواند جامعه اسلامی را در شناختن آنان، به‌کاربستن آیه جهاد کبیر و عدم اطاعت از این گروه یاری نماید.
در این مقاله با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی باطل از منظر نهج‌البلاغه پرداخته‌ایم. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد، ویژگی‌های باطل در نهج‌البلاغه عبارتست از: تظاهر و جلوه‌گری، کثرت طرفداران، پر سر و صدابودن، شباهت با حق، گوشه‌نشینی خواص، نیت باطل. ویژگی‌های طرفداران باطل در نهج‌البلاغه نیز عبارتند از: شعارگرایی، مدّعیان دروغین، ایستادگی در مقابل حق، شراکت با شیطان، خودمحوری. هم‌چنین در نهج‌البلاغه گروه‌هایی به‌عنوان مصداق باطل معرفی شده‌اند: پیمان‌شكنان، دشمنان دوست‌نما و خواص ساده‌لوح، گمراهان، منافقان.
کلیدواژه‌ها: قرآن، نهج‌البلاغه، جهاد کبیر، کافر، باطل.
فهرست مطالب (مشاهده متن)
مقدمه
پنجاه و دومین آیه سوره فرقان که به آیه جهاد کبیر مشهور شده، با فرمان به عدم اطاعت از کافران، دستور به جهاد کبیر با آنان داده است: (فَلا تُطِعِ الكافِرینَ وَ جاهِدهُم بِهِ جِهاداً كَبیراً) (فرقان/52)؛ «از كافران اطاعت مكن، و به حكم خدا با آنان جهاد كن، جهادى بزرگ».
براساس آیاتی از قرآن کریم، از جمله ویژگی‌های کافران، آن است که به باطل ایمان دارند (عنكبوت/52)، از آن پیروی می‌کنند (محمد/3)، و به‌وسیله باطل با پیامبران به مجادله برمی‌خیزند (كهف/56).
از سوی دیگر، امیرمؤمنان(ع) طبق کلماتی از ایشان که در کتاب نهج‌البلاغه گرد آمده است، به‌خوبی ویژگی‌های باطل و پیروان آن را تبیین نموده‌اند.
این متن در پی آن است که ابتدا مراد خود از کافر را آیه جهاد کبیر توضیح دهد، سپس و در ادامه با تمسک به آیات پیش‌گفته و استناد به فرمایشات حضرت علی× در نهج‌البلاغه به تشریح باطل که کافران به آن چنگ می‌زنند و از آن استفاده می‌کنند، خواهد پرداخت.
پیشینه
از آن‌جاکه موضوع این بررسی در میان آیه‌ای از قرآن کریم و مباحث نهج‌البلاغه است، طبیعتاً عموم کتب تفسیری و شروح نهج‌البلاغه می‌تواند پیشینیه آن قرار گیرد، اما در نوع خود که در خصوص آیه جهاد کبیر به نهج‌البلاغه مراجعه کرده باشد و واژهای از آن را بررسی نماید، مسبوق به سابقه نیست.
