صلح طلبی و اخلاقمداری امام علی (علیهالسلام) در جنگ جمل
کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امام علی (ع)
کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امیرالمومنین امام علی(ع) در روزهای چهارشنبه25 دیماه (افتتاحیه کنگره در دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان) و اختتامیه کنگره 26 دی 1398 در موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت (ع) برگزار گردید. دبیر خانه کنگره از تاریخ دهم خرداد الی 30 آبانماه شروع به اعلام فراخوان و دریافت آثار در ۳۴ محور در بخشهای مقاله(475اثر)-پایان نامه(69اثر)-کتاب(131اثر)-شعر(305اثر)- هنرهای تجسمی (102اثر)انجام داد.در مجموع ۱۰۸۲ اثر به دبیرخانه کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امام علی (ع) ارسال شد. بعد از ارزیابی اولیه، و نهایی و معرفی آثار برگزیده مقالات منتخب در کتاب کنگره مقالات منتشر شد.
چکیده
رابطه اخلاق و صلحطلبی در صحنههای نبرد و جنگها، از دیرباز موردتوجه قرار گرفته است و متاسفانه در جوامع امروزی علیرغم وجود مجامع بینالمللی در عمل بسیاری از مؤلفههای انسانی آن مورد غفلت قرار گرفته است. امام علی(ع) در جنگ با ناکثین، تمامی مسائل اخلاقی و صلحطلبی را مورد اهتمام خود قرار داده است.
مقاله حاضر در صدد آن است که با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، با منابع کتابخانهای، زوایای مختلف فرماندهی و مدیریت امیرالمؤمنین امام علی(ع)را در جنگ جمل تبیین و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.
ازاینرو قبل و حین و بعد از جنگ تمامی مؤلفههای اخلاقی را مدنظر قرار داده است و از هر فرصتی برای جلوگیری از نبرد و یا خاتمه آن استفاده مینماید و با اعزام نماینده نزد عایشه و طلحه و زبیر و ارسال نامه، آنها را به صلح و گفتوگو دعوت مینماید و به امید رخندادن درگیری، آغاز جنگ را از طرف سپاهیان خود بهشدت نهی میکند، پس از بستنشدن تمامی روزنههای صلح، وارد نبرد میشود و در هنگام جنگ و نبرد نیز از هر فرصتی جهت پایاندادن به غائله استفاده میکند.
کلیدواژهها: امام علی (ع)، صلحطلبی، اخلاق، جنگ جمل.
مقدمه
مسئله صلح در جنگ، یکی از امور مهمی است که برای جلوگیری از کشتار نابهجا توسط فرماندهان جنگ اجرا میشود. دین اسلام نیز اصل را در اختلافات و مشاجرات به صلح و نوعدوستی گذاشته است. امام علی(ع) در دوران چهارساله حکومت خود سه جنگ را تجربه کرد؛ اولین جنگها، جنگ جمل است که امام(ع) در جریان آن تلاش کرد تا آنجاکه امکان دارد، مسئله را از طریق گفتوگو حل کند تا بدان حد که در موردی شخصاً بدون زره و شمشیر برای مذاکره با زبیر به اردوگاه دشمن رفتند. در این مقاله سعی بر آن است تا اقدامات و برخوردهای اخلاقی امام علی(ع) و صلحطلبی ایشان با دشمنان خود را به تصویر بکشد.