معیار سنجش حقانیت حکومت و نقش مردم در آن از منظر قرآن و نهج‌البلاغه

یکی از مسائل مهم انسان‌‌ها، حکومت و داشتن ولایت بر فرد یا جامعه است و همیشه در طول تاریخ اکثر گفت‌وگوها و یا جنگ‌‌ها برای کسب حکومت و قدرت اتفاق افتاده است؛ چه برای اثبات حق یا باطل. امروزه نیز به‌طور مثال درباره نظام مقدس جمهوری اسلامی و نوع حکومت آن در مقایسه با حکومت‌‌های دیگر، شبهات زیادی از طرف عوامل استکباری و دشمنان اسلام مطرح می‌‌شود که لازم است با دقت و بصیرت، مورد کار علمی و تحقیقاتی قرار گیرد. یکی از مهم‌ترین مسائل بنیادین در نوع تفکر هر نظام و جامعه، نوع نگرش او به معیار حقانیت حکومت و نحوه مشروعیت‌‌بخشی به آن است که تفاوت در آن، تفاوت در مسائل عملی و اجرایی آن را در پی دارد.

 این مقاله، ملاک و معیار سنجش حقانیت حکومت از منظر قرآن و نهج‌‌البلاغه را از دیدگاه قرآن و اهل‌‌بیت(علیهم السلام) به‌خصوص حضرت امام علی(ع) و با بهره‌‌گیری از نظرات علمای ربانی و دانشمندان برجسته، با استفاده از روش تحلیلی ـ توصیفی و به شیوه کتابخانه‌‌ای، مورد بحث و بررسی قرار داده و پس از بیان و ارزیابی دیدگاه‌‌های مختلف، به این نتیجه می‌‌رسد که بنا بر دلایل عقلی و نقلی، تنها ملاک مشروعیت و حقانیت حکومت، خدای متعال است.

کلیدواژه‌ها: قرآن، نهج‌البلاغه، امام علی(ع)، ولایت، مشروعیت، حقانیت، حکومت، مفسران.

فهرست مطالب (مشاهده متن)

خدای متعال این عالم هستی و انسان‌‌ها را برای رسیدن به تکامل و هدف عالی (عبودیت و معرفت خداوند) خلق کرد و برای رسیدن انسان به‌سوی آن اهداف، قرآن کریم و مفسران واقعی آن یعنی اهل‌‌بیت(علیهم السلام) را نازل و مرحمت فرمود تا انسان با تمسک و توسل به آن‌‌ها، راه صحیح را بشناسد و به هدف خویش برسد.

 قرآن کریم معجزه بزرگ و جاوید رسول اعظم(ص) همیشه بین مسلمانان و غیرمسلمانان مورد توجه بوده و معارف اصیل الهی و اسلامی را در خود جای‌داده است. به همین خاطر، این کتاب آسمانی، علما و اندیشمندان بزرگ در طول تاریخ به ترجمه، تفسیر و تفهیم آیات قرآن پرداخته و سعی داشتند هم خود جرعه‌‌ای از آن اقیانوس بیکران را بچشند و هم تشنگان حقیقت و کمال بشریت را بنوشانند.

 یکی از مباحث مهم در هر نظام و امت، حکومت و حاکمیت آن است که دارای روش‌‌ها، اهداف، اصول و گرایش‌های مختلفی است که همه این‌‌ها از اختلاف در مبانی مشروعیت و حقانیتِ حکومت سرچشمه می‌‌گیرد.

 بنابراین، شایسته است درباره ملاک سنجش حقانیت حکومت بحث شده و از مهم‌ترین منابع دینی یعنی قرآن کریم و نهج‌البلاغه مورد بررسی قرار گیرد سپس به نقش مردم در حکومت و نوع نگاه معارف دینی به آن پرداخته شود.

این مقاله در جلد دوازدهم کتاب کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امام علی (ع)‌ موجود می باشد.جهت استفاده از متن کامل مقاله به لینکهای زیر مراجعه کنید