نهج‌البلاغه: خطبه 172
وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ
از خطبه هاى آن حضرت است در اینکه چه کسى شایسته خلافت است، و سفارش به تقوا و گریز از دنیا
اَمينُ وَحْيِهِ، وَ خاتَمُ رُسُلِهِ، وَ بَشيرُ رَحْمَتِهِ، وَ نَذيرُ نِقْمَتِهِ.
رسول خدا امین وحى، و آخرین فرستادگان، و بشارت دهنده به رحمت، و بیم دهنده از عذاب او بود.
اَيُّهَا النّاسُ، اِنَّ اَحَقَّ النّاسِ بِهذَا الاَْمْرِ اَقْواهُمْ عَلَيْهِ، وَاَعْلَمُهُمْ بِاَمْرِ اللّهِ فيهِ.
اى مردم، آن که تواناترین مردم به حکومت، و داناترین آنان به امر خدا در کار حکومت است از همه به حکومت شایسته تر است.
فَاِنْ شَغَبَ شاغِبٌ اسْتُعْتِبَ، فَاِنْ اَبى قُوتِلَ
اگر در مسأله حکومت فتنه جویى به فتنه برخیزد بازگشت به حق از او خواسته مى شود و اگر امتناع ورزید کشته مى شود.
وَ لَعَمْرى لَئِنْ كانَتِ الاِْمامَةُ لاتَنْعَقِدُ حَتّى يَحْضُرَها عامَّةُ النّاسِ فَما اِلى ذلِكَ سَبيلٌ،
به جانم سوگند، اگر جز با حضور همه مردم امامت منعقد نگردد چنین کارى شدنى نیست،
وَلكِنْ اَهْلُها يَحْكُمُونَ عَلى مَنْ غابَ عَنْها،
ولى آنان که حضور دارند ثبوت حکومت را بر غائبان حکم مى کنند،
ثُمَّ لَيْسَ لِلشّاهِدِ اَنْ يَرْجِـعَ، وَ لا لِلْغائِبِ اَنْ يَخْتارَ.
پس فرد حاضر حق رویگردانى، و غائب حق انتخاب غیر را ندارد.
اَلا وَ اِنّى اُقاتِلُ رَجُلَيْنِ: رَجُلاً ادَّعى ما لَيْسَ لَهُ، وَ آخَرَ مَنَعَ الَّـــذى عَـلَـيْـهِ .
بدانید که من با دو نفر مى جنگم: مردى که چیزى را ادعا کند که حق او نیست، و کسى که رویگردان شود از چیزى که بر عهده اوست.
اُوصيكُمْ عِبادَ اللّهِ بِتَقْوَى اللّهِ، فَاِنَّها خَيْرُ ما تَواصَى الْعِبادُ بِهِ،
بندگان خدا، شما را به تقوا سفارش مى کنم، که تقوا بهترین چیزى است که بندگان حق یکدیگر را به آن سفارش مى کردند،
وَ خَيْرُ عَواقِبِ الاُْمُورِ عِنْدَ اللّهِ. وَ قَدْ فُتِحَ بابُ الْحَرْبِ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ اَهْلِ الْقِبْلَةِ،
و از بهترین عاقبتها نزد خداست. بین شما و اهل قبله باب جنگ گشوده شده،
وَ لايَحْمِلُ هذَا الْعَلَمَ اِلاّ اَهْلُ الْبَصَرِ وَ الصَّبْرِ وَ الْعِلْمِ بِمَواضِعِ الْحَقِّ.
و این پرچم را به دوش نمى کشد مگر آن که اهل بصیرت و استقامت و داناى به موارد حق باشد.
فَامْضُوا لِما تُؤْمَرُونَ بِهِ، وَ قِفُوا عِنْدَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ.
پس آنچه را به آن مأمور مى شوید انجام دهید، و از آنچه نهى مى گردید بازایستید،
وَ لا تَعْجَلُوا فى اَمْر حَتّى تَتَبَيَّنُوا، فَاِنَّ لَنا مَعَ كُلِّ اَمْـر تُنْـكِرُونَـهُ غِيَـراً .
و در کارى تا دقیقاً بررسى نکنید شتاب نورزید، زیرا آنچه را شما (از روى جهل) منکر آن هستید ما را قدرت تغییر آن هست.
اَلا وَ اِنَّ هذهِ الدُّنْيا الَّتى اَصْبَحْتُمْ تَتَمَنَّوْنَها وَ تَرْغَبُونَ فيها،
بدانید دنیایى که نسبت به آن آرزومندید و به آن میل دارید،
وَ اَصْبَحَتْ تُغْضِبُكُمْ وَ تُرْضيكُمْ لَيْسَتْ بِدارِكُمْ، وَ لا مَنْزِلِكُمُ الَّذى خُلِقْتُمْ لَهُ،
و آن گاهى شما را به خشم و زمانى به خشنودى مى برد، نه خانه شماست و نه منزلى که براى آن آفریده شده اید،
وَ لاَ الَّذى دُعيتُمْ اِلَيْهِ. اَلا وَ اِنَّها لَيْسَتْ بِباقِيَة لَكُمْ
و نه جایى که شما را به آن دعوت کرده اند. بدانید که دنیا براى شما باقى نمى ماند
وَ لا تَبْقَوْنَ عَلَيْها، وَ هِىَ وَ اِنْ غَرَّتْكُمْ مِنْها فَقَدْ حَذَّرَتْكُمْ شَرَّها.
و شما هم در آن باقى نخواهید ماند; اگر دنیا شما را به ظاهرش فریفت از شرّش نیز بیم داد.
فَدَعُوا غُرُورَها لِتَحْذيرِها، وَ اِطْماعَها لِتَخْويفِها،
پس به خاطر بیم دهیش ازآنچه فریبتان مى دهدچشم پوشى کنید، وبه خاطر ترساندنش از طمع به آن خوددارى نمایید،
وَ سابِقُوا فيها اِلَى الدّارِ الَّتى دُعيتُمْ اِلَيْها،
و در دنیا براى آخرتى که به آن دعوت شده اید بر یکدیگر پیشى گیرید،
وَانْصَرِفُوا بِقُلُوبِكُمْ عَنْها، وَ لايَخِنَّنَّ اَحَدُكُمْ خَنينَ الاَْمَةِ عَلى ما زُوِىَ عَنْهُ مِنْها.
و با عمق دل از دنیا روى بگردانید، نباید احدى از شما به خاطر چیزى از دنیا که از او گرفته شده چون کنیز ناله بزند.
وَاسْتَتِمُّوا نِعْمَةَ اللّهِ عَلَيْكُمْ بِالصَّبْرِ عَلى طاعَةِ اللّهِ، وَالْمُحافَظَةِ عَلى مَا اسْتَحْفَظَكُمْ مِنْ كِتابِهِ.
و با شکیبایى بر طاعت خدا و محافظت بر آنچه از کتابش که حفظ آن را از شما خواسته است نعمت خدا را بر خود تمام کنید.
اَلا وَ اِنَّهُ لايَضُرُّكُمْ تَضْييعُ شَىْء مِنْ دُنْياكُمْ بَعْدَ حِفْظِكُمْ قائِمَةَ دينِكُمْ.
بدانید در صورتى که پایه دین خود را حفظ نموده باشید از دست دادن متاع دنیا به شما زیانى وارد نکند.
اَلا وَ اِنَّهُ لايَنْفَعُكُمْ ـ بَعْدَ تَضْييع ِ دينِكُمْ ـ شَىْءٌ حافَظْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ اَمْرِ دُنْياكُمْ. اَخَذَ اللّهُ بِقُلُوبِنا وَ قُلُوبِكُمْ اِلَى الْحَقِّ، وَ اَلْهَمَنا وَ اِيّاكُمُ الصَّبْرَ.
و بدانید در صورت تباه کردن دینْ آنچه از دنیا حفظ کرده اید به شما سودى ندهد. خداوند دلهاى ما و شما را متوجه حق کند، و شکیبایى را به ما و شما ارزانى دارد.