نهج‌البلاغه: خطبه 229
وَ مِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ تَخْتَصُّ بِذِكْرِ الْمَلاحِمِ
از خطبه هاى آن حضرت است در بیـان پیشامدهاى ناگوار
اَلا بِاَبى وَ اُمّى هُمْ مِنْ عِدَّة اَسْماؤُهُمْ فِى السَّماءِ مَعْرُوفَةٌ، وَ فِى الاَْرْضِ مَجْهُولَةٌ.
پدر و مادرم فداى آنان (یاران باوفایم) باد، گروهى که نامشان در آسمان معروف، و در زمین مجهول است.
اَلا فَتَوَقَّعُوا ما يَكُونُ مِنْ اِدْبارِ اُمُورِكُمْ، وَ انْقِطاع ِ وُصَلِكُمْ، وَ اسْتِعْمالِ صِغارِكُمْ.
هان به انتظار عقب گرد امورتان، و گسستن پیوندتان، و روى کار آمدن خردسالانتان باشید.
ذاكَ حَيْثُ تَكُونُ ضَرْبَةُ السَّيْفِ عَلَى الْمُؤْمِنِ اَهْوَنَ مِنَ الدِّرْهَمِ مِنْ حِلِّهِ.
این پیشامدها زمانى است که ضربت شمشیر بر مؤمن آسانتر از پیدا کردن درهمى از حلال است.
ذاكَ حَيْثُ يَكُونُ الْمُعْطى اَعْظَمَ اَجْراً مِنَ الْمُعْطى.
زمانى که اجرِ گیرنده مال از دهنده آن بیشتر است.
ذاكَ حَيْثُ تَسْكَرُونَ مِنْ غَيْرِ شَراب، بَلْ مِنَ النِّعْمَةِ وَالنَّعيمِ،
آن زمان است که مست مى شوید اما نه از شراب، بلکه از زیادى نعمت و عیش و نوش،
وَ تَحْلِفُونَ مِنْ غَيْرِ اضْطِرار، وَ تَكْذِبُونَ مِنْ غَيْرِ اِحْراج .
و سوگند مى خورید ولى نه از روى ناچارى، و دروغ مى گویید اما نه بر اثر مضیقه.
ذلِكَ اِذا عَضَّكُمُ الْبَلاءُ كَما يَعَضُّ الْقَتَبُ غارِبَ الْبَعيرِ. ما اَطْولَ هذَا الْعَناءَ، وَ اَبْعَدَ هذَا الرَّجاءَ!
در آن وقت که بلا شما را بگزد چنانکه جهاز نامناسبْ کوهان شتر را بگزد. این رنج و سختى چقدرطولانى، و امیدآزادى از آن چه اندازه دور از انتظار است!
اَيُّها النّاسُ، اَلْقُوا هذِهِ الاَْزِمَّةَ الَّتى تَحْمِلُ ظُهُورُهَا الاَْثْقالَ مِنْ اَيْديكُمْ،
اى مردم، مهار این شتران فتنه را که پشت آنها حمل کننده وزو و وبال است از دست بیندازید،
وَ لاتَصَدَّعُوا عَلى سُلْطانِكُمْ فَتَذُمُّوا غِبَّ فِعالِكُمْ،
و از گرداگرد امام خود پراکنده نشوید که عاقبت خود را سرزنش خواهید کرد،
وَ لاتَقْتَحِمُوا مَا اسْتَقْبَلْتُمْ مِنْ فَوْرِ نارِ الْفِتْنَةِ، وَ اَميطُوا عَنْ سَنَنِها،
و بى باکانه در آتش فتنه اى که پیشاپیش آن قرار گرفته اید نروید، از راه آن به یک سو شوید،
وَ خَلُّوا قَصْدَ السَّبيلِ لَها. فَقَدْ لَعَمْرى يَهْلِكُ فى لَهَبِهَا الْمُؤْمِنُ،
و جاده را براى آن باز بگذارید، که به جان خودم قسم مؤمن در شعله آتش آن فتنه هلاک مى شود،
وَ يَسْلَمُ فيها غَيْرُ الْمُسْلِمِ.
و غیـرمسلمـان سـالـم مى مـاند!
اِنَّما مَثَلى بَيْنَكُمْ مَثَلُ السِّراج ِ فِى الظُّلْمَةِ، لِيَسْتَضِئْ بِهِ مَنْ
مثل من در میان شما مثل چراغ فروزان در تاریکى است، تا آن که در آن تاریکى درآید از آن چراغ
وَلَجَها. فَاسْمَعُوا اَيُّهَا النّاسُ وَ عُوا، وَ اَحْضِرُوا آذانَ قُلُوبِكُمْ تَفْهَمُوا.
روشنى جوید. اى مردم سخنم را بشنوید و حفظ کنید، و گوش دلتان را آماده کنیدتـا بفهمیـد.